Hệ thống lái không trục Steer-by-wire – Công nghệ đột phá One Motion Grip của Lexus vận hành như thế nào?

Steer-by-wire – hay hệ thống lái không trục – là một trong những công nghệ mang tính cách mạng nhất mà Lexus từng phát triển. Với tên gọi chính thức là One Motion Grip, công nghệ đầu tiên trên thế giới này thay thế hoàn toàn kết nối cơ học truyền thống giữa vô lăng và cơ cấu lái bằng kết nối điện tử. Mục tiêu không chỉ là hiện đại hóa hệ thống lái, mà còn tăng cường sự kết nối cảm xúc giữa người lái và chiếc xe. Vậy điều tưởng chừng như nghịch lý đó hoạt động ra sao?
Xem thêm: Lexus RZ 2025 ra mắt toàn cầu – Mẫu Lexus SUV điện hoàn toàn mới
One Motion Grip – Hệ thống lái không trục hoạt động như thế nào?
Khác với hệ thống lái truyền thống có liên kết cơ học giữa vô lăng và thanh răng lái, One Motion Grip truyền tín hiệu hoàn toàn bằng điện tử, không còn trục lái vật lý.

Cụ thể, khi người lái xoay vô lăng, chuyển động này sẽ được cảm biến mô-men xoắn (Steering Torque Actuator) ở cuối cột lái ghi nhận. Tín hiệu sau đó được truyền tới bộ chấp hành điều khiển lái (Steering Control Actuator), nơi chuyển đổi thành chuyển động cơ học điều khiển cơ cấu lái. Đồng thời, hệ thống cũng nhận thêm dữ liệu từ bề mặt đường thông qua bánh xe để điều chỉnh phản hồi một cách chính xác và mượt mà nhất.
Steer-by-wire khác gì hệ thống lái cơ học truyền thống?
Trong hệ thống lái truyền thống, liên kết cơ khí cố định giữa vô lăng và cơ cấu lái tạo ra tỷ số truyền lái không đổi. Điều đó có nghĩa là góc đánh lái do người lái tạo ra sẽ luôn cho ra một mức xoay cố định tại bánh xe, bất kể điều kiện vận hành.
Mặc dù hệ thống trợ lực có thể điều chỉnh được theo tình huống (ví dụ lái nhẹ hơn khi đỗ xe), nhưng thời gian phản hồi và số vòng xoay vô lăng từ khóa trái sang khóa phải vẫn giữ nguyên.
Với One Motion Grip, việc loại bỏ hoàn toàn liên kết vật lý cho phép hệ thống tự do điều chỉnh tỷ số truyền lái theo từng tình huống thực tế. Ví dụ, khi quay đầu hoặc lái xe tốc độ thấp, người lái có thể xoay vô lăng từ khóa trái sang khóa phải chỉ bằng một động tác liền mạch, không cần nhấc tay khỏi vô lăng.
Ưu điểm của việc thay đổi tỷ số truyền lái là gì?
Việc điều chỉnh linh hoạt tỷ số truyền lái theo vận tốc xe mang lại những lợi ích thiết thực:
– Tỷ số truyền thấp giúp xoay lái dễ dàng khi di chuyển chậm hoặc quay đầu.
– Tỷ số truyền cao giúp xe ổn định hơn ở tốc độ cao, nhất là khi vào cua hoặc chuyển làn nhanh.
Ông Takashi Watanabe, kỹ sư trưởng phát triển hệ thống này cho biết:
“Tầm nhìn của chúng tôi là tận dụng công nghệ điện khí hóa để nâng cao hiệu suất vận hành cốt lõi, từ đó tiếp tục theo đuổi niềm vui cầm lái cho các thế hệ tương lai.”
Cụ thể hơn, One Motion Grip mang lại cảm giác lái phù hợp cho từng điều kiện – từ việc loại bỏ thao tác đánh lái chéo tay khi đỗ xe, đến khả năng ổn định tuyệt đối khi vận hành ở đường cao tốc.
Tăng độ mượt mà – Giảm rung động
Việc không còn liên kết vật lý đồng nghĩa với việc vô lăng sẽ loại bỏ rung động không cần thiết từ bánh xe và phanh. Tuy nhiên, Lexus không để trải nghiệm lái trở nên “vô cảm”. Hệ thống One Motion Grip được lập trình phản hồi chính xác, có kiểm soát, mang đến cảm giác chắc chắn, chính xác và đầy tự tin cho người cầm lái.
Vì sao Lexus trang bị vô lăng kiểu yoke cho One Motion Grip?
One Motion Grip chỉ cần 150 độ xoay từ vị trí thẳng đến khóa trái/phải, giúp loại bỏ hoàn toàn thao tác đánh lái chéo tay. Nhờ vậy, người lái có thể xoay hết vô lăng mà vẫn giữ tay ở vị trí “10 giờ – 2 giờ”, không cần đổi tay.
Do phần phía trên của vô lăng tròn trở nên dư thừa, Lexus đã hợp tác với các tay lái Takumi để phát triển thiết kế vô lăng kiểu yoke hình cánh bướm. Kiểu dáng này không chỉ giúp người lái đặt tay đúng vị trí để kiểm soát tối ưu, mà còn mở rộng tầm nhìn về phía cụm đồng hồ và mặt đường phía trước. Nhờ đó, Lexus có thể đặt cụm đồng hồ cao hơn và xa hơn, giúp người lái không cần cúi mắt nhiều khi quan sát.
Hệ thống Steer-by-wire có an toàn không?
Tuyệt đối an toàn. Lexus sẽ không trang bị bất kỳ công nghệ nào nếu chưa được kiểm nghiệm độ an toàn tuyệt đối.
Hệ thống One Motion Grip được thiết kế với bộ xử lý dự phòng kép và nguồn điện khẩn cấp, đảm bảo xe vẫn hoạt động trong trường hợp hiếm hoi mất nguồn chính. Ngoài ra, Lexus đã hiệu chỉnh kỹ lưỡng để hệ thống luôn giữ được cảm giác lái chân thực và độ phản hồi liên tục, duy trì mối liên kết vững chắc giữa người và xe.
Kết luận:
Steer-by-wire – One Motion Grip không chỉ là bước tiến công nghệ, mà còn là triết lý kết nối cảm xúc giữa người lái và chiếc xe Lexus trong kỷ nguyên điện khí hóa. Đây chính là minh chứng cho cam kết của Lexus: truyền cảm hứng lái xe thuần khiết trong một thế giới di chuyển bền vững hơn.
Nguồn Lexus